Terapia logopedyczna – Przedszkole im. Jana Pawła II w Raszówce

POMOC PSYCHOLOGICZNO – PEDAGOGICZNA

Wyrównywanie szans edukacyjnych dziecka od najwcześniejszych lat jego życia było jednym z głównych powodów wprowadzenia we wrześniu 2009 roku Reformy Programowej Kształcenia Ogólnego. Szczególną uwagę zwrócono wówczas na znaczenie wychowania przedszkolnego dla rozwoju intelektualnego, emocjonalnego i społecznego dziecka. Podstawowym zadaniem przedszkola stało się stymulowanie i ukierunkowywanie prawidłowego rozwoju dziecka, eliminowanie zaburzeń i dysharmonii rozwojowych. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej (Dz. U. z 2017r. poz.356), opisując proces wspomagania rozwoju i edukacji dzieci objętych wychowaniem przedszkolnym, wskazuje na cele tegoż wychowania. Aby osiągnąć je należy wspomagać rozwój, wychowywać i kształcić dzieci w różnych

obszarach, m.in.: w obszarze rozwoju mowy. Dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej powinno mówić w zrozumiały sposób, płynnie, poprawnie pod względem artykulacyjnym, gramatycznym, fleksyjnym i składniowym. Dla dzieci przejawiających zaburzenia w komunikacji językowej czy też inne trudności, związane z realizacją przewidzianego dla nich programu, organizowana jest pomoc psychologiczno- pedagogiczna.

Szczegóły dotyczące jej organizacji określa Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. z 2013 r., poz. 532). W naszym przedszkolu, w ramach tej pomocy prowadzona jest terapia logopedyczna i pedagogiczna.

TERAPIA LOGOPEDYCZNA

Prawidłowy rozwój mowy dziecka ma istotny wpływ na rozwój jego osobowości. Dzięki rozumieniu mowy może ono poznawać otaczający je świat. Umiejętność mówienia pozwala mu wyrażać swoje spostrzeżenia, uczucia, pragnienia. Podstawowym warunkiem prawidłowego rozwoju mowy są częste kontakty słowne z otoczeniem. Zaniedbania w tym względzie mogą spowodować opóźnienie w rozwoju mowy bądź jej zaburzenia. Przyjmując więc założenie, że rozwój mowy jest podstawą rozwoju osobowości człowieka, szczególnie ważnym jest aby dziecko z wadą wymowy zostało, jak najwcześniej objęte opieką logopedyczną. Możliwości takie daje mu pobyt w naszym przedszkolu, gdzie dla dzieci z zaburzeniami mowy prowadzona jest terapia logopedyczna, której celem jest:

kształtowanie poprawnej mowy poprzez korygowanie zaburzeń w zakresie stronyfonetycznej i gramatycznej,
stymulowanie opóźnionego rozwoju mowy,
doskonalenie wymowy już ukształtowanej,
doskonalenie umiejętności komunikacyjnych.

Terapię prowadzi logopeda, który w porozumieniu z nauczycielkami grup dokonuje wyboru dzieci wymagających opieki logopedycznej.

Dzieci te poddawane są pełnej diagnozie logopedycznej obejmującej:

badanie mowy (rozumienie mowy, mowa samodzielna, powtarzanie, wymowaposzczególnych głosek),
badanie motoryki artykulacyjnej,
badanie funcji słuchowych,
wywiad z rodzicami lub opiekunami dziecka.

Terapia logopedyczna obejmuje:

Wywołanie prawidłowego wzorca artykulacyjnego danej głoski.
Utrwalenie tego wzorca w ciągu mownym ( wprowadzenie go poprzez szereg ćwiczeń do spontanicznej mowy dziecka).
Ćwiczenia usprawniające motorykę narządów mowy (języka, warg, podniebienia, żuchwy).
Ćwiczenia słuchowe w różnicowaniu poprawnego i zaburzonego brzmienia.
Ćwiczenia polegające na ustawieniu narządów mowy dla uzyskania prawidłowego brzmienia danej głoski (przy pomocy mechanicznej, np. szpatułki, palca).
Ćwiczenia wykonywane pod kontrolą wzrokową (lustro), kinestetyczną (dotyk) oraz słuchową.
Ćwiczenia utrwalające wymowę ćwiczonych głosek w izolacji, w sylabach, w wyrazach, w zdaniach, w mowie spontanicznej, potocznej.
Współpracę z rodzicami i nauczycielkami.
Ćwiczenia wspomagające artykulację:

1) Ćwiczenia usprawniające narządy mowy:

żuchwę,
wargi,
język,
podniebienie miękkie.

2) Ćwiczenia oddechowe.
3) Ćwiczenia wyrazistej artykulacji samogłosek.
4) Ćwiczenia słuchu fonematycznego.
5) Gimnastyka usprawniająca narządy artykulacyjne i przygotowująca do wymowy głoski „r.”
6) Relaks dla jąkających się.

Rozwój mowy dziecka

Bardzo ważny wpływ na rozwój mowy dziecka, obok takich czynników, jak inteligencja, płeć, czy też uwarunkowania genetyczne ma środowisko, w którym dziecko było lub jest wychowywane. Rodzice, którzy przebywają z dzieckiem najdłużej, mają największe możliwości wpływania na jego rozwój. Powinni więc zapewnić dziecku optymalne warunki dla prawidłowego rozwoju mowy. Rodzice są też pierwszym i najważniejszym wzorem, który dziecko będzie próbowało naśladować. Przyszłość dziecka w dużej mierze zależy zatem od rodziców, ich postawy, sposobów motywowania, atmosfery w domu. Jeśli się w domu dużo rozmawia, wspólnie czyta, opowiada, gra z dziećmi w różne, stosowne do ich wieku gry, nie tylko komputerowe, to mowa rozwija się lepiej. Częste kontakty słowne z otoczeniem przyspieszają rozwój mowy dziecka. Zaniedbania w tym względzie mogą spowodować opóźnienie rozwoju mowy lub jej zaburzenie. Rozwój mowy dziecka przebiega etapami i trwa kilka lat. Nie odbywa się on u wszystkich dzieci jednakowo. Jednakże zawsze stosuje się pewne normy, w których dziecko powinno mieścić się. Zdrowe, dobrze słyszące i prawidłowo rozwijające się dziecko powinno przyswoić mowę w ciągu pierwszych 5-6 lat swojego życia. Profesor Leon Kaczmarek wyróżnia cztery okresy w rozwoju mowy dziecka oraz etap przygotowawczy.

Etap przygotowawczy od 3-9 miesiąca życia płodowego:

➢ kształtują się narządy mowne oraz rozpoczyna się ich funkcjonowanie.

Okres melodii (sygnału apelu) od 0-1 roku życia:

➢ między 2 a 3 miesiącem życia dziecko głuży, czyli wydaje specyficzne dźwięki, będące oznaką jego dobrego samopoczucia,

➢ około 6 miesiąca życia dziecko zaczyna gaworzyć, czyli powtarzać dźwięki zasłyszane z otoczenia,

➢ około 10 miesiąca życia pojawia się echolalia, dziecko przejawia tendencję do powtarzania własnych i zasłyszanych słów, które doskonali metodą prób i błędów,

➢ około 12 miesiąca życia dziecko wypowiada ze zrozumieniem pierwsze słowa: mama, tata, baba, lala,

➢ w słowniku dziecka możemy zaobserwować samogłoski: a, o, u, e, y, i oraz spółgłoski: m, p, b, t, d.

Okres wyrazu (sygnału jednoklasowego) od 1-2 roku życia:

➢ dziecko rozumie o wiele więcej słów, wyrażeń i zdań niż jest w stanie samodzielnie wypowiedzieć (mówimy wtedy o słowniku biernym),

➢ obok istniejących już samogłosek w mowie dziecka doskonali się artykulacja spółgłosek: m., p, b, m., t, d, n, k, ś, ć czasem ź, dź,

➢ następuje upraszczanie budowy słów przez określanie nazwy wyrazu jego pierwszą lub ostatnią sylabą (np. miś- mi, daj- da, jeszcze- esce, pomidor- midol).

III. Okres zdania (sygnału dwuklasowego) od 2-3 roku życia:

➢ dziecko zaczyna budować zdania., początkowo proste, złożone z dwóch lub trzech wyrazów i stopniowo przechodzą w wypowiedzi dłuższe, cztero- pięcio wyrazowe,

➢ dziecko wypowiada już prawidłowo spółgłoski: p, b, m, f, w, k, g, h, t, d, n, l oraz samogłoski ustne: a, o, u, e, y, i, a czasem nosowe: ą, ę,

➢ pod koniec tego okresu pojawiają się głoski: s, z, c, dz, które wcześniej były zastępowane przez głoski: ś, ź, ć, dź,

➢ mowa dziecka staje się zrozumiała już nie tylko dla najbliższego otoczenia.

Okres swoistej mowy dziecięcej (swoistych form językowych) od 3-7 roku życia:

➢ wzbogacany jest zasób słownictwa, rozwijana umiejętność budowania zdań złożonych, następuje dalszy rozwój artykulacyjny,

➢ 3-latek powinien już wymawiać wszystkie samogłoski ustne i nosowe, chociaż w wymowie może jeszcze zamieniać: a-o, e-a, i-y. Powinien również wypowiadać spółgłoski: p, b, m, f, w, ś, ź, ć, dź, ń, k, g, h, t, d, n, l, ł, j. W okresie tym zaczynają pojawiać się głoski: s, z, c, dz. Często są one jednak zastępowane przez zmiękczone odpowiedniki: ś, ź, ć, dź. Głoska r wymawiana jest jako l bądź j, natomiast zamiast głoski f występuje głoska h,

➢ 4-latek powinien już w mowie potocznej wymawiać głoski: s, z, c, dz. Często między 4 a 5 rokiem życia pojawia się również głoska r, którą bardzo często zastępowana jest głoska l, np. lalka- rarka, korale- korare, mleko- mreko. Jest to typowy objaw hiperpoprawności, z którego dziecko samoczynnie wyrasta. Głoski sz, ż, cz, dż są zastępowane są jeszcze przez głoski; s, z, c, dz lub ś, ź, ć, dź,

➢ Mowa dziecka 5-letniego powinna już być prawidłowa i zrozumiała. Pojawiające się głoski: sz, ż, cz, dż, w mowie potocznej mogą być jeszcze zamieniane na głoski: s, z, c, dz. Głoska r powinna być już wymawiana, jednakże często pojawia się dopiero w tym okresie.

➢ Dziecko 6-letnie powinno mieć już utrwaloną poprawną wymowę wszystkich głosek oraz opanowaną technikę mówienia,

➢ 7-latek powinien mieć mowę w pełni ukształtowaną. Powinien dysponować dużym zasobem słownictwa oraz poprawnie budować zdania pod względem składniowym.

Najczęściej spotykane wady wymowy i ich przyczyny

Do najczęściej spotykanych wad wymowy u dzieci w wieku przedszkolnym należą:

Sygmatyzm (seplenienie) – to nieprawidłowa wymowa głosek: s, z, c, dz, sz, ż, cz, dż, ś, ź, ć, dź. Najczęściej spotykamy nieprawidłową realizację głosek sz, ż, cz, dż, które są wymawiane jak ś, ź, ć, dź lub s, z, c, dz. Głoski s, z, c, dz mogą być zmiękczone lub wymawiane jak sz, ż, cz, dż. Seplenienie powstaje najczęściej w okresie kształtowania się mowy. Najczęściej spotykane rodzaje seplenienia to: międzyzębowe, boczne, wargowo-zębowe, przyzębowe.

Przyczyny, które powodują seplenienie to: nieprawidłowa budowa anatomiczna narządów mowy, upośledzony słuch, naśladownictwo, nieprawidłowy zgryz, niesprawność języka i warg, stale otwarte usta przy utrudnionym oddychaniu nosem, infantylne połykanie tzn. przy połykaniu dziecko wsuwa język między zęby.

Rotacyzm (reranie) to nieprawidłowa realizacja głoski r. Głoska ta bywa opuszczana, zastępowana innymi głoskami: j, l lub wymawiana w sposób obcy polskiej fonetyce („r” języczkowe, podniebienne, gardłowe, wargowe, międzyzębowe, policzkowe).

Bezpośrednie przyczyny rerania to: nieprawidłowa budowa lub praca języka, krótkie wędzidełko, rozszczep podniebienia, zaburzenie słuchu fonematycznego, naśladownictwo lub własne kombinacje w poszukiwaniu poprawnego dźwięku.

Kappacyzm, Gammacyzm– to nieprawidłowa wymowa głosek k, g. Kappacyzm i gammacyzm zawsze występują łącznie. Wada ta polega na zastępowaniu głosek k, g głoskami t, d. Zdarza się też ich opuszczanie lub wymawianie ze zwarciem krtaniowym, co przypomina chrząknięcie.

Główną przyczyną tej wady jest słaby rozwój słuchu fonematycznego oraz nieprawidłowa praca języka.

Mowa bezdźwięczna– polega na wymawianiu głosek dźwięcznych bezdźwięcznie czyli bez drgań wiązadeł głosowych. Mowa bezdźwięczna może występować w dwóch postaciach: – mowa bezdźwięczna całkowita- gdy zaburzeniu podlegają wszystkie głoski dźwięczne -mowa bezdźwięczna częściowa- wówczas dziecko bezdźwięcznie wymawia niektóre głoski dźwięczne (głównie szczelinowe).

Przyczynami mowy bezdźwięcznej są: wybiórcze zaburzenia słuchu, niesprawność motoryczna narządów mowy, obniżenie napięcia mięśniowego warg, policzków i języka.

Rynolalia (nosowanie)- zachodzi wówczas, gdy głoski ustne wymawiane są z rezonansem nosowym (nosowanie otwarte) lub, kiedy głoski nosowe wymawiane są jak głoski ustne (nosowanie zamknięte).

Ćwiczenia i zabawy wspomagające rozwój mowy

Usprawnianie narządów artykulacyjnych.

Ćwiczenia języka

wysuwanie języka na zewnątrz i cofanie go w głąb jamy ustnej
dotykanie czubkiem języka kącików ust
oblizywanie ruchem okrężnym warg
wymiatanie czubkiem języka, jak miotełką zza górnych, następnie zza dolnych zębów
oblizywanie ruchem okrężnym zębów
dotykanie czubkiem języka na zmianę, ostatnich dolnych i górnych zębów, przy silnie opuszczonej żuchwie
przeciskanie języka przez przymknięte zęby (zęby czeszą język)
unoszenie czubka języka do wałka dziąsłowego
kilkakrotne uderzanie czubkiem języka o wałek dziąsłowy
przesuwanie języka po podniebieniu przy mocno otwartych ustach
„kląskanie” językiem o podniebienie twarde (naśladowanie dźwięku kopyt biegnącego konika)
wypychanie językiem policzków
liczenie czubkiem języka zębów dolnych i górnych
wysuwanie języka na górną wargę i opuszczanie na dolną

Ćwiczenia warg

mocne otwieranie i zamykanie buzi
zakładanie wargi dolnej na górną i odwrotnie
masaż warg zębami (dolnej górnymi, górnej dolnymi)
półuśmiech-odciąganie na przemian kącików warg
wciąganie policzków do jamy ustnej (wargi tworzą rybi pyszczek)
wymawianie par głosek: u-e, a-u, i-u
wymawianie głosek: a, e, u, i, o, y
wykonywanie ruchów imitujących gwizdanie
cmokanie wargami – przesyłanie całusków

Ćwiczenia żuchwy

opuszczanie i unoszenie żuchwy ku górze
wykonywanie ruchów poziomych
ruchy do przodu i do tyłu

Ćwiczenia podniebienia miękkiego

ziewanie
wdychanie i wydychanie powietrza przez nos
dmuchanie przez nos na skrawki papieru
przenoszenie rurką kawałków papieru
wypowiadanie sylaby apa z przedłużeniem momentu zwarcia warg
wypowiadanie sylab: ap, op, ep, yp, up z przedłużeniem zwarcia warg
wymawianie przy dość szeroko otwartych ustach sylab: ka, ko, ke, ku, ak, oko, oke, tiku, ga, go, ge, gu, ago, ogo, ege, ugu
żucie gumy przy zamkniętych ustach
puszczanie baniek mydlanych

Ćwiczenia oddechowe

wdech – ręce do góry
wydech – ręce w dół i skłon
studzenie gorącej zupy
chuchanie na zmarznięte ręce
dmuchamy przez słomki na kuleczki z waty (dzieci w parach z rodzicami, naprzeciwko siebie)
dmuchanie przez słomkę na piórka
przenoszenie koralików za pomocą słomki z jednego pojemnika do drugiego
dmuchanie przez rurkę do szklanki z wodą
dmuchanie na wiatraczek, płomień świecy, skrawki papieru
dmuchanie na domek z kart
dmuchanie balonika

Ćwiczenia przepony

Śmiech – wesoły, beztroski, gwałtowny, cichy, lekki, tłumiony i naśladowanie śmiechu
różnych ludzi:
staruszki – he-he-he
kobiety – ha-ha-ha ( wysoki)
mężczyzny – ho-ho-ho (niski)
dziewczynki – hi-hi-hi (piskliwy)
chłopca – ha-ha-ha (wesoły, hałaśliwy)

Rozwijanie mowy i myślenia dziecka.

Ćwiczenia rozwijające i wzbogacające słownictwo

słuchanie nazw i wskazywanie odpowiadających im desygnatów(przedmiot, osoba lub zjawisko, do których odnosi się dana nazwa) samodzielne nazywanie przedmiotów, cech, czynności, części ciała powtarzanie nazw przedmiotów znajdujących się wokół dziecka
zabawy z ciągami wyrazowymi – wykluczanie wyrazu, który „ nie pasuje” do
pozostałych, np. kot, krowa, but, koza; jajko, mleko, bułka, auto- dziecko ma znaleźć
zbędny wyraz i wyjaśnić, dlaczego on nie pasuje
uzupełnianie zestawu wyrazów: spodnie, koszulka, sweter….. szafa, stół, łóżko…. mama, tato, siostra….
wyszukiwanki, zapamiętywanki; dziecko ma przed sobą przedmioty lub obrazki,
które ma wyszukać i ułożyć w podanej kolejności wprowadzanie pojęć dotyczących położenia przedmiotów w przestrzeni i rozumienia prostych konstrukcji przyimkowych: na, w, pod, itp.
rozszerzanie pojęć ogólnych
rozwijanie wypowiedzi przez stosowanie przymiotników
łączenie przedmiotów, ilustracji mających cechy przeciwstawne
wzbogacanie mowy wyrazami wyrażającymi stosunek między przedmiotami,
czynnościami, cechami zabawy w wyszukiwanie wyrazów o przeciwnym znaczeniu: słoń jest duży a myszka…; szyja kury jest krótka a szyja żyrafy…; morze jest głębokie a basen….;
jabłko jest twarde a banan…; cukierek jest słodki a cytryna… itp.

Ćwiczenia samodzielnego wypowiadania się

zabawa w kończenie zdań, np. „Gdybym był czarodziejem, to…”
prowokowanie samorzutnych wypowiedzi dziecka w różnych sytuacjach życiowych
opowiadanie treści obrazków, określanie zdarzeń przedstawionych na ilustracji

Ćwiczenia i zabawy rozwijające logiczne myślenie

ćwiczenia doskonalące umiejętność łączenia przyczyny ze skutkiem

ćwiczenia w rozwijaniu umiejętności rozumienia poleceń, zadań słownych,

stawianych dziecku do wykonania zadawanie pytań typu: czy to prawda, że – koń ma cztery nogi?, samochód pływa po rzece?, słoń mieszka w budzie?, wiosną kwitną kwiaty?, kura znosi jajka? itp. wybieranie właściwej odpowiedzi: gdy jest noc, to- śpimy, opalamy się, idziemy do przedszkola; gdy pada deszcz, to potrzebny jest-parasol, bębenek, talerz; dzieci chodzą do szkoły po to, żeby- uczyć się, płakać, spacerować; gdy jesteś zmęczony, to- biegasz, kupujesz, odpoczywasz itp.

Ćwiczenia i zabawy doskonalące wypowiedź pod względem gramatycznym

ćwiczenia i zabawy fleksyjne, np.: „czego tu brakuje”- poprawne użycie końcówki rzeczownika w dopełniaczu wykorzystywanie każdej chwili kontaktu z dzieckiem, aby uzyskać spontaniczne wypowiedzi. Pytanie dziecka o to co robiło, co widziało, co się działo w domu itp.

Gdy wypowiedzi są nieporadne, zdania są niedokończone pomagamy dziecku układanie zdań do ilustracji, przedstawianie treści obrazka układanie zdań do historyjek obrazkowych grupowanie takich samych elementów: klocek-klocki stosowanie form czasu przeszłego i przyszłego ćwiczenia określające stosunki między przedmiotami i czynnościami (określanie miejsca, stosowanie przysłówków, wyliczanie przedmiotów)

zabawy w pytania i odpowiedzi

zabawy tematyczne np.: „budowniczy” – proponujemy zabawę klockami, której

celem jest tworzenie zdań zawierających czasownik „budować”;

„w kuchni” – zabawa naczyniami z użyciem czasownika „gotować” itp.

zabawy telefoniczne

zabawy w teatrzyki

Ćwiczenia percepcji słuchowej.

Ćwiczenia fonacyjne

przeciąganie samogłosek ustnych: zawody, kto dłużej będzie mógł wymawiać aaaa,

ooo, uuu, iii, yyy

ćwiczenia modulacji: wymawianie samogłosek z przerwami (głoska o spada po

schodach o o o o o o), wymawianie głosek jak najciszej (usypiamy misia śśśśśśśśśś) i

jak najgłośniej (ryczy niedźwiedź uuuuuuuu, wwwwwww)

mruczenie przez nos mmmmmmmm

zabawy dźwiękonaśladowcze: naśladowanie odgłosów zwierząt, maszyn, narzędzi,

dźwięków instrumentów muzycznych, odgłosów przyrody

usypianie lalek „aaa..”

buczenie syren „uuu…”

mruczenie misia „mmmmmm…”

syczenie węża „ssss….”

szum drzewa „szszsz…”

jesienny chłodny wiatr – przedłużona artykulacja głoski ssssssssss

zimowy lodowaty wiatr – przedłużona artykulacja głoski wwwwwww

wiosenny ciepły wiatr – przedłużona artykulacja głoski fffffffff

letni gorący wiatr – przedłużona artykulacja głoski hhhhhhh

Ćwiczenia słuchu fonematycznego

łączenie w pary obrazków, których nazwy łączą się zbiegiem głosek, np.: mak-kot,

itp., (domino obrazkowe)

różnicowanie wyrazów

różnicowanie głosek

zabawa w różnicowaniu głosek w wyrazach – zadaniem dziecka jest grupowanie

przedmiotów, obrazków według grup z danej głoski

różnicowanie słów i sylab podobnie brzmiących lub o podobnym brzmieniu, np.:

wskazywanie przez dziecko obrazków po usłyszeniu ich nazwy (bucik-budzik, kosa-

koza, bal-pal)

różnicowanie w wyrazach głosek dźwięcznych i bezdźwięcznych (segregowanie

obrazków)

wskazywanie obrazków, których nazwa zaczyna się na dana literę,

wymyślanie przez dziecko wyrazów zaczynających się podanym dźwiękiem

rozwiązywanie zagadek odbieranych słuchowo

dobieranie rymujących się nazw obrazków

Ćwiczenia analizy i syntezy słuchowej

wyodrębnianie głosek z wyrazów: w nagłosie, śródgłosie i wygłosie

segregowanie obrazków wg głoski pierwszej, ostatniej, trzeciej, drugiej, itd.

tworzenie sylab z określoną samogłoską, np. a-at; próby budowania wyrazów z daną

sylabą, np. at- Beata

wymyślanie wyrazów zaczynających się określoną głoską

podawanie liczby głosek w wyrazie(analiza)

podanie głoski ze względu na jej lokalizację: pierwsza, druga, ostatnia

(wyodrębnianie)

podawanie liczby sylab w wyrazie (analiza)

śpiewanie piosenek sylabami

tworzenie wyrazów do podanej sylaby

wyszukiwanie wyrazów, przedmiotów, które kończą się podaną sylabą

dobieranie par wyrazów, których nazwy się rymują

segregowanie obrazków wg wzrastającej liczby sylab (malejącej, jednakowej)

podział lub synteza wyrazu: sylabowa, głoskowa

podział wyrazów na sylaby ( wyrazy ze wzrastającą liczbą sylab), np. ul, oko, woda,

sałata, koleżanka, itd.

kończenie wyrazów dwusylabowych w oparciu o obrazki, np.: bu-ty

różnicowanie (dźwięczności) głosek, sylab podobnych dźwiękowo

rozpoznawanie danej spółgłoski w wyrazie (na początku, w środku, na końcu)

różnicowanie sylab podobnych

różnicowanie głosek opozycyjnych

podział zdań na wyrazy, przeliczanie słów

wzajemne rozpoznawanie swoich głosów –”Czyj to głos” odtwarzanie rytmu przy pomocy stukania, klaskania, układania klocków z różnicą w

tempie i sile uderzeń,

Zabawy rozwijające funkcje słuchowe

Wysłuchiwanie dźwięków z otoczenia – dzieci i rodzice zamykają oczy i przez ok. 1 minutę starają się skoncentrować na tym jakie dźwięki słyszą, następnie otwierają oczy i po kolei mówią, co słyszały.

Rodzic naśladuje głosy zwierząt: kura, kaczka, gęś, kot, pies, krowa itp. a dzieci musi odgadują jakie to zwierzę. Zabawę tę można połączyć z wyszukiwaniem odpowiednich obrazków zwierząt.

Rozpoznawanie odgłosu darcia papieru, stukania wysypywanych klocków, przelewania wody, stukania łyżeczką o szklankę itp., (dziecko / rodzic ma zasłonięte oczy).

Zabawa „Gazetowe głosy” – prowadzący demonstruje odgłosy: potrząsanie kartką, stukanie w kartkę, pocieranie kartki o kartkę, zgniatanie kartki, rozrywanie kartki, dzieci/rodzice słuchają ich oraz obserwują, następnie pojedynczo odgadują w/w odgłosy z zasłoniętymi oczami.

Zabawa „Odgłosy z puszki” – w puszkach umieszczamy cukier, drobne pieniądze, groch, kasztany, kamyki, następnie rodzic potrząsa po kolei puszką a dziecko rozpoznają odgłos.

Rozpoznawanie dziecka/rodzica po głosie – dziecko/rodzic ma zasłonięte oczy, po

usłyszeniu głosu swojego dziecka/rodzica wypowiada jego imię i idzie w jego

kierunku.

Rozpoznawanie barwy dźwięku różnych instrumentów muzycznych.

Rodzic stuka pałeczką raz wolno raz szybko, a dziecko rozpoznaje tempo.

Różnicowanie rytmu- dziecko stara się dokładnie powtórzyć rytm podany przez

rodzica. Może go wyklaskać, wytupać lub wystukać ołówkiem o blat stołu.

Zaczynamy od łatwego ciągu dźwięków. Wystukujemy następujący rytm:

o o o – przerwy pomiędzy elementami są jednakowe oo

o – pomiędzy drugim a trzecim elementem dłuższa przerwa

o oo – pomiędzy pierwszym i drugim elementem dłuższa przerwa

oo oo – itd.